Μια ιστορία θα σας διηγηθώ σήμερα:
Πριν από
τέσσερα χρόνια ακριβώς, τέλη Ιουνίου του 2012, όταν ορκιζόταν η κυβέρνηση
Σαμαρά, βρήκα ένα παλιό γνωστό μου, που βρισκόταν τότε στον «πολύ στενό πυρήνα»
του Σαμαρά.
Επειδή ήμασταν
γνωστοί από παλιά, είχα το θάρρος και τον ρώτησα:
- Η κατάσταση
που περιλαμβάνετε είναι χάλια. Νομίζεις ότι θα τα καταφέρετε; Ή θα σας «σκάσει
στα χέρια» η χρεοκοπία;
Κι εκείνος,
επειδή με ήξερε από χρόνια, είχε το θάρρος και μου εκμυστηρεύτηκε:
- Η κατάσταση
μέσα στην Ελλάδα είναι μόνο ο μισός μας «πονοκέφαλος». Επειδή διαπραγματευθήκαμε
σχεδόν από την αρχή το Μνημόνιο, κι επειδή είχαμε εγκαίρως δει τις αδυναμίες
του και το αλλάξαμε σε πολλά σημεία που είχε πρόβλημα, αυτό που τώρα έχουμε
μπορούμε να το «βγάλουμε» πέρα: Και να αποφύγουμε τη χρεοκοπία και να πιάσουμε
τους στόχους μας και να βγούμε και στην ανάκαμψη.
- Πότε τα
βλέπεις αυτά; τον ρώτησα…
- Μέχρι τα τέλη
του 2014 το πολύ, μου απάντησε…
Δεν τον
πολύ-πίστεψα τότε, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας. Αλλά βγήκε απόλυτα
αληθινός, εδώ που τα λέμε…
- Μακάρι του
είπα, αλλά αν είναι έτσι τότε δεν πρέπει να ανησυχείς…
Κι εκείνος μου
απάντησε με κάτι που τότε δεν του έδωσα και πολύ σημασία, και τώρα μόλις αρχίζω
να το καταλαβαίνω…
- Τη χρεοκοπία
θα την αποφύγουμε! Αλλά αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο - αληθινός «πονοκέφαλος»
- είναι άλλο πράγμα…
- Και τι άλλο
μπορεί να σας ανησυχεί; τον ρώτησα…
- Αν
θα προλάβουμε,
μου απάντησε κοφτά.
- Να προλάβετε
τι ακριβώς;
Δίστασε λίγο κι
ύστερα μου το… «ξεφούρνισε»:
- Στην Ευρώπη
θα υπάρξουν προβλήματα! Όχι κατ’ ανάγκην αξεπέραστα, αλλά πολύ σοβαρά. Σαν
τίποτε που έχουμε δει ως τώρα…
- Πότε το
περιμένεις αυτό; τον ρώτησα.
- Δεν ξέρω,
κανείς δεν ξέρει ακριβώς, αλλά μέσα στα επόμενα τέσσερα-πέντε χρόνια, κάτι
σοβαρό θα γίνει…
- Και λοιπόν;
Τον ρώτησα.
- Όλο το
«μυστικό» μου λέει, είναι να μην προκληθεί η κρίση στην Ευρώπη εξ αιτίας μας
και να μην ξεσπάσει ενόσω εμείς θα είμαστε ακόμα στη δική μας κρίση.
Δηλαδή κανείς
να μη μπορεί να «φορτώσει» την Ευρωπαϊκή κρίση σε μας και εμείς να έχουμε
προλάβει να βγούμε από τα Μνημόνια στο μεταξύ…
- Γιατί το λες
αυτό; Tον ξαναρώτησα.
- Γιατί, αν
εμείς έχουμε ανακτήσει ως τότε δύο πράγματα: Πρόσβαση στις διεθνείς αγορές
(δηλαδή δεν χρειαζόμαστε πια τον «αναγκαστικό δανεισμό» των εταίρων μας) και
σημαντικό μέρος της ανταγωνιστικότητάς μας (κι είμαστε σε σταθερή πορεία
ανάπτυξης), τότε ό,τι κι αν γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, θα είμαστε σχετικά
«ασφαλείς» πια...
Αν η Ευρώπη
ξεπεράσει ως τότε τη δική της κρίση οριστικά κι εμείς έχουμε γυρίσει στην
ανάπτυξη και στην κανονικότητα, τότε θα μας «τραβήξει» προς τα πάνω.
Αν, αντίθετα,
στα επόμενα 4 χρόνια ξεσπάσει μια σοβαρή κρίση στην Ευρώπη από άλλη αιτία, αλλά
εμείς έχουμε ξεπεράσει τη δική μας, τότε όλα τα κράτη μέλη θα αντιμετωπίσουμε
προβλήματα, αλλά εμείς δεν θα είμαστε πιο ευάλωτοι από άλλους και θα τα
καταφέρουμε…
Το πρόβλημα
είναι να μην σκάσει η κρίση στην Ευρώπη ΠΡΙΝ καταφέρουμε να ορθοποδήσουμε
εμείς! Και το κυριότερο: Να μην αποδώσουν οι πιο «στενόμυαλοι» από τους
Ευρωπαίους τη δική τους κρίση (που έχει πολύ βαθύτερα αίτια) σε «αφορμές» που
έδωσε η Ελλάδα...
Γιατί τότε
εμείς θα βρεθούμε σε πολύ χειρότερη θέση, απομονωμένοι απ’ όλους τους εταίρους
μας, και πολύ πιο ευάλωτοι απ’ αυτούς…
Να σημειώσω πως
τότε (καλοκαίρι του 2012) ήταν η εποχή που ο Wolfgang Munchau από τους πιο
τακτικούς αρθρογράφους της Financial Times (και φίλος του Βαρουφάκη, όπως
αποδείχθηκε αργότερα!) έβαζε τότε … «στοίχημα» δημόσια, ότι λόγω της Ελληνικής
κρίσης το ευρώ δεν θα υπήρχε ως τα τέλη της χρονιάς εκείνης (2012)!
Η Ελλάδα, όχι
απλώς θα έχει επιστρέψει στη δραχμή, αλλά θα έχει προκαλέσει τη διάλυση του
ευρώ…
Ο Munchau έχασε
το στοίχημα τότε! Αλλά ο σπόρος της κρίσης υπήρχε. Απλά εκδηλώθηκε πολύ μετά,
με τρόπο που ούτε ο ίδιος ούτε άλλος κανείς μπορούσε να προβλέψει…
Στο μεταξύ
όμως, η Ελλάδα στα τέλη του 2014 είχε βγει στην ανάπτυξη, είχε προχωρήσει τις
περισσότερες μεταρρυθμίσεις, είχε πιάσει του στόχους, επιτύγχανε για δεύτερη
κατά σειρά χρονιά πρωτογενή πλεονάσματα, ενώ όλοι προεξοφλούσαν τότε ταχύρρυθμη
ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια (2015 και 2016)…
Το Νοέμβριο του 2014 οι δανειστές συμφώνησαν ότι μπορούσε να
βγει από το Μνημόνιο ένα χρόνο και πλέον νωρίτερα απ’ ό,τι προέβλεπε το (τότε)
Μνημόνιο, ενώ το χρέος της θεωρείτο τότε
(ακόμα και από το ΔΝΤ) απολύτως «βιώσιμο» και θα της έδιναν για ένα χρόνο μια
«πιστοληπτική γραμμή στήριξης», για να μπορεί να δανείζεται άνετα από τις
αγορές, χωρίς να ανησυχεί από εξωγενείς «διαταραχές».
Το «στοίχημα
του Σαμαρά», έμοιαζε να έχει κερδηθεί τότε: Η Ελλάδα έβγαινε από την δική της
κρίση (και από το «στόχαστρο» των εταίρων της), πριν προλάβει να συμβεί κάποια
«στραβή», κάτι αληθινά «έκρυθμο» στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Κι ύστερα ήλθε
ο Τσίπρας και τα γύρισε όλα… «τούμπα»!
Ενώ ο Σαμαράς
μας έβγαζε από την κρίση κι από τα Μνημόνια και μας έβαζε στην ανάπτυξη, ήλθε ο
Τσίπρας και έκανε το… ανάποδο:
Μας ξανάφερε
στην κρίση, μας επανέφερε την ύφεση, λόγω των χειρισμών του το χρέος μας
κατέστη ΜΗ βιώσιμο (κατά ομολογία του ΔΝΤ πλέον), οπότε ξεχάστε την έξοδο στις
αγορές: Μας ξανάβαλε στα Μνημόνια!
Εκεί που βγαίναμε από το «νοσοκομείο», μας
ξανάβαλε στην… «εντατική»!
Και σαν να μην
έφτανε αυτό, άνοιξε τα σύνορα (που είχε καταφέρει και τα έλεγχε ο Σαμαράς
πριν), έφερε ένα «τσουνάμι» ενός εκατομμυρίου λαθρομεταναστών και προσφύγων,
μας έκλεισαν τα βόρια σύνορα οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι εταίροι μας (αρκετά
αποτελεσματικά), αναγκάστηκε να έλθει το ΝΑΤΟ να φυλάει τα ανατολικά μας σύνορά
(διόλου αποτελεσματικά) και το πιο σημαντικό: Η αθρόα εισροή λαθρομεταναστών
μέσω Ελλάδος, προκάλεσε μια σειρά από αντιδράσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Το μεταναστευτικό έγινε η «θρυαλλίδα» για αντί-ευρωπαϊκή
στροφή ευρύτατων
στρωμάτων στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Τα πολύνεκρα
χτυπήματα των τζιχαντιστών στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, (που τα «φόρτωσαν» κι
αυτά στην Ελλάδα - εντελώς άδικα, αλλά όχι χωρίς καμιά ευθύνη από την κυβέρνηση
Τσίπρα-Καμμένου), οδήγησαν σε κύμα αμφισβήτησης του Ευρωπαϊκού «πρότζεκτ» σε
όλες τις χώρες μέσα σε λίγους μόλις μήνες.
Στις συνθήκες αυτές, το δημοψήφισμα της Βρετανίας που ως πριν
λίγες εβδομάδες θεωρείτο ότι θα κερδηθεί άνετα από τους οπαδούς της «παραμονής»
- με διαφορά 7 ως 10 μονάδων - γύρισε ανάποδα και πέρασε το
Brexit!
Και όλοι πια αποδίδουν το αποτέλεσμα σε πολλά βαθύτερα αίτια,
αλλά και σε μια βασική αφορμή: Τις
αντιδράσεις που προκλήθηκαν μέσα στην ίδια την Βρετανία, μία από τις πρώτες και
πιο «πολυπολιτισμικές» κοινωνίες της Ευρώπη, λόγω του μεταναστευτικού.
Το οποίο το χρεώνουν (καλώς ή κακώς) στους Έλληνες!
Έγινε λοιπόν,
αυτό που φοβόταν ο φίλος μου το καλοκαίρι του 2012 και που η προηγούμενη
κυβέρνηση είχε αποφύγει και είχε αποτρέψει:
Ξέσπασε η
μεγάλη Ευρωπαϊκή κρίση, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην «εντατική», απόλυτα
εξαρτημένη από μιαν Ευρώπη που άλλες προτεραιότητες έχει πια, ενώ πολλοί
φορτώνουν στην Ελλάδα την «υπαιτιότητα» της κρίσης.
Ό,τι χειρότερο
μπορούσε να μας συμβεί, αυτή τη στιγμή…
Και τώρα… γαία πυρί μιχθείτω στην Ευρώπη!
Δεν είναι απλά
ότι τα χρηματιστήρια πέφτουν παντού στον κόσμο…
Αυτό πια είναι
το λιγότερο…
- Είναι που η
Σκωτία και η Βόρειος Ιρλανδία θέλουν να αποσχιστούν πια από την Βρετανία και να
παραμείνουν μέρος της Ευρώπης.
- Και
ταυτόχρονα πληθαίνουν οι φωνές για αντίστοιχα δημοψηφίσματα στην Ολλανδία και
στην Γαλλία και αλλού, από ακροδεξιά κινήματα που θέλουν να φύγουν οι χώρες
τους από την Ευρώπη, ακολουθώντας το παράδειγμα της Βρετανίας.
- Και στην
Ισπανία, οι Καταλανοί που θέλουν κι εκείνοι να αποσχιστούν από τη Μαδρίτη,
παίρνουν τα πάνω τους: Αν δεχθείτε στην Ευρώπη τους Σκωτσέζους που θέλουν να
φύγουν από τη Βρετανία οφείλεται να δεχθείτε κι εμάς, όταν θα αποσχιστούμε από
την Ισπανία…
- Και στην
Γαλλία ανεβαίνει η ακροδεξιά Λεπέν, ενώ στην Ιταλία ανεβαίνει ο λαϊκιστής Πέπε
Γκρίλο...
- Και οι
Πολωνοί τρέχουν κι εκείνοι να τα βρουν με τις άλλες «κεντροευρωπαϊκές» χώρες
του Βιζεγκραντ, που έχουν ως τώρα κρατήσει έντονα ανθελληνική στάση σε όλα τα
ζητήματα.
- Και στην ίδια
τη Γερμανία υπό την πίεση και του ακροδεξιού AfD, το κυβερνών
Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα κάνει όλο και πιο φανερή την στροφή του στα
δεξιότερα.
- Ενώ το περιβόητο «σχέδιο Σόϊμπλε» για ένα στενότερο και πιο συμπαγές ευρώ (χωρίς Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και
Πορτογαλία εννοείται) και για μικρότερη αλλά πιο ενιαία
«Ένωση μέσα στην Ένωση», έχει
πια μιαν αναπάντεχη καιμοναδική ευκαιρία να γίνει πραγματικότητα!
Δηλαδή,
συμβαίνουν όσα αποτελούσαν εδώ και καιρό τους χειρότερους εφιάλτες μας.
- Ο Τσίπρας δεν κατάφερε πολλά πράγματα. Κατάφερε όμως να στρέψει την Ευρώπη όχι στα αριστερά, αλλά στα «δεξιά»!
- Κατάφερε, όχι
να επιβάλει την «αλληλεγγύη» στην Ευρώπη, αλλά το ανάποδο: Να προκαλέσει
διαλυτικές και αποσχιστικές τάσεις παντού στην Ευρώπη!
- Κατάφερε, όχι
να φέρει την Ελλάδα «στο επίκεντρο», αλλά να οδηγήσει την Ελλάδα στο περιθώριο
και το ανάθεμα.
Και περιμένει
τώρα, πως μέσα στα νέα εφιαλτικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν και μέσα στους
νέους πολύ δυσμενείς συσχετισμούς που προέκυψαν θα πάρει… «κούρεμα» του
Ελληνικού χρέους από τα Ευρωπαϊκά κοινοβούλια.
Τώρα
«μνημονεύουν» τον Τσίπρα μόνο με δηλητηριώδη ειρωνεία στην Ευρώπη. Όπως
ανέφεραν κάποιοι:
- Ας πάει να
ρωτήσει ο δόλιος ο Κάμερον τον Τσίπρα, πώς ένα ΌΧΙ σε δημοψήφισμα μπορεί να
μετατραπεί σε… ΝΑΙ!
Αλλά η Βρετανία είναι σοβαρή δημοκρατία,
συμπληρώνουν.
Τώρα αρχίζουμε
να συνειδητοποιούμε όλοι μας, ακόμα και πολλοί από όσους ψήφισαν Τσίπρα πέρσι,
την τεράστια ζημιά που έκανε στην Ελλάδα τους τελευταίους 16 μήνες.
Ποτέ άλλοτε,
εκλεγμένος ηγέτης δεν κατάφερε να κάνει τόσο τεράστια ζημιά στη χώρα του μέσα
σε τόσο λίγο χρόνο.
Μοιραίος άνθρωπος, πραγματικά.