Ποτέ δεν κατάλαβα την «απειλή» που συχνά εκτοξεύουν
Ελληνες πολιτικοί προς τους ξένους περί πιθανής προσφυγής στις κάλπες. Δεν
είναι νέο φαινόμενο. Με διαφορετικές παραλλαγές έχει εμφανισθεί πολύ συχνά κατά
το παρελθόν.
Η επισήμανση γίνεται με αφορμή τον διάλογο που φέρεται να είχε ο υπουργός Οικονομικών στο πρόσφατο Eurogroup. «Δεν μπορούμε να πάρουμε νέα μέτρα, αν μας πιέσετε κι άλλο θα αναγκαστούμε να πάμε σε εκλογές», ήταν η φερόμενη αναφορά του, την οποία το υπουργείο Οικονομικών διέψευσε. Δεν στέκομαι στο κατά πόσον ειπώθηκαν αυτά. Μπορεί να έγιναν παρόμοιες αναφορές, μπορεί όχι. Ας δεχθούμε ότι αυτή η συγκεκριμένη στιχομυθία δεν έλαβε χώρα. Αλλά η ουσία έχει να κάνει με το σκεπτικό που διέπει τους Ελληνες πολιτικούς. Ολων των παρατάξεων, όπως επανειλημμένως απεδείχθη την τελευταία επταετία.
Ανάλογες απειλές είχαν εκτοξεύσει και άλλοι Ελληνες πολιτικοί. «Αν δεν επιδείξουν ευελιξία, αν δεν βοηθήσουν, ίσως αναγκαστούμε να πάμε σε εκλογές», ήταν η μόνιμη επωδός κάποιων. Την απάντηση σε αυτό εύκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς: «Αν το αντέχετε ως πολιτικό σύστημα, ως οικονομία, ως κοινωνία, κάντε εκλογές. Κάθε εβδομάδα. Απλά εμείς δεν θα σας δανείζουμε ούτε, φυσικά, οι αγορές». Αποκύημα της φαντασίας και η απάντηση, αλλά προφανώς αντανακλά τις σκέψεις και τα συναισθήματα των εκπροσώπων των θεσμών και στελεχών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων όταν κάθε τόσο ακούν περί πρόωρων εκλογών και... τρέμουν.
Η προοπτική διεξαγωγής πρόωρων εκλογών θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα εάν η πολιτική ηγεσία που την κατέθετε είχε επιδείξει τεράστια αξιοπιστία και ζητούσε μια δυσανάλογα μικρή ευελιξία από τους δανειστές, ώστε οι τελευταίοι να εκτιμούσαν το όφελος της ομαλής συνέχισης της αποτελεσματικής εφαρμογής των συμφωνηθέντων από την υπάρχουσα κυβέρνηση. Αλλά τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει για τις μέχρι τώρα ελληνικές κυβερνήσεις οι οποίες, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο –προφανώς δεν συμπεριφέρθηκαν όλες το ίδιο– χαρακτηρίζονταν από μεγάλες δόσεις αναξιοπιστίας.
Πώς κάποιος που βρίσκεται στη θέση της Ελλάδας σκέπτεται να «απειλήσει» αυτόν που βρίσκεται στη θέση π.χ. της Γερμανίας, με τη διεξαγωγή εκλογών, είναι δύσκολο να το κατανοήσει κανείς. Τον Ιούλιο του 2015 κάναμε δημοψήφισμα, χωρίς μάλιστα να τους απειλήσουμε. Ψηφίσαμε με 62% το «περήφανο Οχι» και μέσα σε μία εβδομάδα το μετατρέψαμε σε ένα ξεκάθαρο «Ναι».
Το να απειλούσε η Ελλάδα το 2010 με στάση πληρωμών δεν ξέρω αν θα ήταν η σωστή προσέγγιση και κατά πόσον θα απέφερε οφέλη στη χώρα, αλλά θα είχε μια λογική. Υπήρχε το κόστος για τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες, το κόστος για το ίδιο το ευρώ. Ομως, το να απειλεί η Ελλάδα τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ με εκλογές σήμερα είναι απλούστατα παραλογισμός. Δείχνει έλλειψη σοβαρότητας και άγνοια των δεδομένων και της θέσης στην οποία βρισκόμαστε.
Η επισήμανση γίνεται με αφορμή τον διάλογο που φέρεται να είχε ο υπουργός Οικονομικών στο πρόσφατο Eurogroup. «Δεν μπορούμε να πάρουμε νέα μέτρα, αν μας πιέσετε κι άλλο θα αναγκαστούμε να πάμε σε εκλογές», ήταν η φερόμενη αναφορά του, την οποία το υπουργείο Οικονομικών διέψευσε. Δεν στέκομαι στο κατά πόσον ειπώθηκαν αυτά. Μπορεί να έγιναν παρόμοιες αναφορές, μπορεί όχι. Ας δεχθούμε ότι αυτή η συγκεκριμένη στιχομυθία δεν έλαβε χώρα. Αλλά η ουσία έχει να κάνει με το σκεπτικό που διέπει τους Ελληνες πολιτικούς. Ολων των παρατάξεων, όπως επανειλημμένως απεδείχθη την τελευταία επταετία.
Ανάλογες απειλές είχαν εκτοξεύσει και άλλοι Ελληνες πολιτικοί. «Αν δεν επιδείξουν ευελιξία, αν δεν βοηθήσουν, ίσως αναγκαστούμε να πάμε σε εκλογές», ήταν η μόνιμη επωδός κάποιων. Την απάντηση σε αυτό εύκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς: «Αν το αντέχετε ως πολιτικό σύστημα, ως οικονομία, ως κοινωνία, κάντε εκλογές. Κάθε εβδομάδα. Απλά εμείς δεν θα σας δανείζουμε ούτε, φυσικά, οι αγορές». Αποκύημα της φαντασίας και η απάντηση, αλλά προφανώς αντανακλά τις σκέψεις και τα συναισθήματα των εκπροσώπων των θεσμών και στελεχών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων όταν κάθε τόσο ακούν περί πρόωρων εκλογών και... τρέμουν.
Η προοπτική διεξαγωγής πρόωρων εκλογών θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα εάν η πολιτική ηγεσία που την κατέθετε είχε επιδείξει τεράστια αξιοπιστία και ζητούσε μια δυσανάλογα μικρή ευελιξία από τους δανειστές, ώστε οι τελευταίοι να εκτιμούσαν το όφελος της ομαλής συνέχισης της αποτελεσματικής εφαρμογής των συμφωνηθέντων από την υπάρχουσα κυβέρνηση. Αλλά τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει για τις μέχρι τώρα ελληνικές κυβερνήσεις οι οποίες, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο –προφανώς δεν συμπεριφέρθηκαν όλες το ίδιο– χαρακτηρίζονταν από μεγάλες δόσεις αναξιοπιστίας.
Πώς κάποιος που βρίσκεται στη θέση της Ελλάδας σκέπτεται να «απειλήσει» αυτόν που βρίσκεται στη θέση π.χ. της Γερμανίας, με τη διεξαγωγή εκλογών, είναι δύσκολο να το κατανοήσει κανείς. Τον Ιούλιο του 2015 κάναμε δημοψήφισμα, χωρίς μάλιστα να τους απειλήσουμε. Ψηφίσαμε με 62% το «περήφανο Οχι» και μέσα σε μία εβδομάδα το μετατρέψαμε σε ένα ξεκάθαρο «Ναι».
Το να απειλούσε η Ελλάδα το 2010 με στάση πληρωμών δεν ξέρω αν θα ήταν η σωστή προσέγγιση και κατά πόσον θα απέφερε οφέλη στη χώρα, αλλά θα είχε μια λογική. Υπήρχε το κόστος για τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες, το κόστος για το ίδιο το ευρώ. Ομως, το να απειλεί η Ελλάδα τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ με εκλογές σήμερα είναι απλούστατα παραλογισμός. Δείχνει έλλειψη σοβαρότητας και άγνοια των δεδομένων και της θέσης στην οποία βρισκόμαστε.
