Μία ακόμα θανατηφόρα τρομοκρατική
επίθεση έγινε στην Τουρκία την Τρίτη. Αξιωματούχοι αναφέρουν ότι τουλάχιστον 36
άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 150 τραυματίστηκαν. Η επίθεση στους
ταξιδιώτες στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης δείχνει πόσο πολύ έχει
απομακρυνθεί η Τουρκία από την προηγούμενη κατάστασή της, όταν θεωρούνταν
περιφερειακό υπόδειγμα σταθερότητας και ένας σημαντικός τουριστικός προορισμός.
Οι
τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν αυξηθεί σε όλη τη χώρα, με πολλές να στοχεύουν
την Κωνσταντινούπολη-συμπεριλαμβανομένης και μιας βομβιστικής επίθεσης νωρίτερα
αυτό το μήνα, που σκότωσε 11 ανθρώπους- φέρνοντας τη βία σε μια κοσμοπολίτικη
πόλη 14 εκατομμυρίων, που διασχίζουν τα Στενά του Βοσπόρου και ιστορικά έχει
θεωρηθεί ο τόπος συνάντησης της ευρωπαϊκής και της ασιατικής ηπείρου. Οι
αφίξεις τουριστών μειώθηκαν περισσότερο από το ένα τρίτο κατά το παρελθόν έτος.
Πώς φτάσαμε σε αυτό;
1. Ο πόλεμος στη Συρία
Όταν η συριακή
κυβέρνηση κατέρρευσε βάναυσα υπό την εξέγερση της Αραβικής Άνοιξης το 2011, ο
τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – και νυν Πρόεδρος -
έσπευσε να ζητήσει από τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Άσαντ να παραιτηθεί,
συγκρίνοντας το καθεστώς του με τη ναζιστική Γερμανία. Ο αιματηρός εμφύλιος
πόλεμος της Συρίας μαίνεται για περισσότερο από πέντε χρόνια, ενώ οι ένοπλες
ομάδες πολλαπλασιάζονται εν μέσω χάους.
Η Τουρκία μοιράζεται 500 μίλια συνόρων
με τη Συρία - ένας «πονοκέφαλος» για την ασφάλεια της χώρας - και έχει
κατηγορηθεί ότι επιτρέπει σε ξένους μαχητές να τα περνούν για να συμμετέχουν σε
ομάδες όπως το Ισλαμικό Κράτος. Υπήρξε ακόμα περισσότερη κίνηση προς την
αντίθετη κατεύθυνση: πάνω από 2,5 εκατομμύρια Σύριοι τώρα εκτιμάται ότι ζουν
στην Τουρκία.
2. Η κουρδική εξέγερση
Ο ρόλος της
Τουρκίας στη Συρία περιπλέκεται από τη δική της μακρόχρονη μάχη με την εξέγερση
της κουρδικής εθνότητας που ζει σε όλη την ανατολική Τουρκία και σε περιοχές
της Συρίας, του Ιράκ και του Ιράν. Η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι
Κούρδοι μαχητές που πολεμούν το ISIS είναι μια επέκταση του Κουρδικού Εργατικού
Κόμματος (PKK), το οποίο η κουρδική αυτονομία διώκει από το 1970.
Η ενασχόληση
της Τουρκίας με την καταπολέμηση των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία - μεταξύ
άλλων και με βομβαρδισμούς – έχει προκαλέσει συγκρούσεις τόσο με τους κούρδους
μαχητές που έχουν συμμαχήσει με τις ΗΠΑ όσο και με τους Ρώσους που
υποστηρίζονται από το καθεστώς Άσαντ. Κούρδοι ηγέτες λένε ότι αυτό στην
πραγματικότητα τοποθετεί την Τουρκία στην ίδια πλευρά με το ISIS στη σύγκρουση.
3. Το ISIS
Ένας
αυξανόμενος αριθμός τρομοκρατικών επιθέσεων έχουν διαπραχθεί επί του τουρκικού
εδάφους κατά το παρελθόν έτος, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους. Η κυβέρνηση
κατηγορεί για κάποιες μια κουρδική ομάδα ανταρτών, αλλά - υπογραμμίζοντας την
περίπλοκη απειλή που αντιμετωπίζει η χώρα - αξιωματούχοι πιστεύουν επίσης ότι
το ISIS διεξάγει τις επιθέσεις.
Οι αρχές έχουν ήδη δηλώσει ότι πιστεύουν πως το
ISIS ήταν πίσω από την επίθεση της Τρίτης στο αεροδρόμιο, που έμοιαζε με τις
επιθέσεις του Μαρτίου στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών οι οποίες συνδέονται με την
οργάνωση. Παρατηρητές της μαχητικής ομάδας λένε ότι έχει στο παρελθόν επιλέξει
να μην αναλάβει την ευθύνη για τις επιθέσεις που έχει ξεκινήσει στην Τουρκία.
4. Γεωπολιτική
Η επίθεση της
Τρίτης στην Κωνσταντινούπολη ήρθε λίγες μόλις μέρες αφού η Τουρκία ανακοίνωσε
ότι θα εξομαλύνει τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, οι οποίες είχαν
υποστεί ρήξη το 2010, όταν Τούρκοι ακτιβιστές ενός στολίσκου σκοτώθηκαν από τις
ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας, ενώ προσπαθούσαν να σπάσουν τον αποκλεισμό του Ισραήλ
στη Λωρίδα της Γάζας.
Επιδιώκοντας προφανώς τον τερματισμό της απομόνωσης που
προκάλεσε από την πολιτική του στη Συρία, ο Ερντογάν σηματοδότησε επίσης την
αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία αυτή την εβδομάδα, με την αποστολή μιας
επιστολής συγγνώμης για την κατάρριψη ενός ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου από την
Τουρκία, κοντά στα σύνορα της χώρας με τη Συρία.
Ο Τούρκος σχολιαστής Μουσταφά
Ακιόλ έγραψε μετά την επίθεση της Τρίτης ότι η χρονική στιγμή της επίθεσης στο
αεροδρόμιο "δεν θα μπορούσε να είναι τυχαία", γεγονός που υποδηλώνει
ότι θα μπορούσε να είναι μια απάντηση του ISIS για τη συμφωνία με το Ισραήλ.
Ρεπορτάζ αναφέρουν, επίσης, ότι η Τουρκία πραγματοποίησε πρόσφατα συλλήψεις και
επιδρομές με στόχο το ISIS στα σύνορα με τη Συρία, η οποία, επίσης, θα μπορούσε
να προκαλέσει αντίποινα.
