Είναι προφανές ότι η ανάπτυξη θέλει λεφτά. Και αυτά δεν
βρίσκονται «ως διά μαγείας». Για την Ελλάδα υπάρχουν λογικά στην κατάσταση που
βρίσκεται τέσσερις πηγές: Η καλύτερη ρύθμιση του χρέους για να απελευθερωθούν
πόροι και η βιωσιμότητά του να προσελκύσει επενδυτές. Οι δημόσιες επενδύσεις
(και όχι η περικοπή τους για να «κλείνουμε τρύπες»). Η μεταφορά ευρωπαϊκών
πόρων. Και η διαφορετική λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.
Με βάση τη δημοσιονομική προσαρμογή που επετεύχθη
(ανεξαρτήτως του «πώς» και του «ακριβού κόστους της») πρέπει να αποτραπούν πάση
θυσία άλλα μέτρα υφεσιακού χαρακτήρα και να γίνουν οπωσδήποτε «εσωτερικές
διορθώσεις» με κριτήριο τις αποδόσεις και τις αδικίες. Και, βέβαια, χρειάζονται
πραγματικές μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές.
Αυτό το «αλαλούμ» που
έγινε στον δημόσιο τομέα, καμιά σχέση δεν έχει με δομικές αλλαγές. Περισσότερο
με τον «πάγκο του χασάπη» μοιάζει... Και, βέβαια, ακόμα περιμένομε ένα
συγκεκριμένο εθνικό σχέδιο ανάπτυξης με στόχους μετρήσιμους, «εργαλεία»
υλοποίησης, μηχανισμούς ελέγχου κ.λπ. Χορτάσαμε από λόγια, αλλά ακόμα «εθνικό
σχέδιο» δεν έχουμε δει...
Με αυτό το πλαίσιο δεν ξέρω πόσο πειστική και
αποτελεσματική μπορεί να είναι μία διαπραγμάτευση με τους εταίρους - δανειστές
μας. Η οποία έχει ακόμα δύο προβλήματα: Πρώτον, την εμφανή πολιτική
ρευστοποίηση του κυβερνητικού μπλοκ (κυρίως ΠΑΣΟΚ) που έχει «άστοχα ξοδέψει»
τις αντοχές του.
Και, δεύτερον, το συνολικό ευρωπαϊκό κλίμα που, όπως φαίνεται,
δεν είναι έτοιμο για ουσιαστικές επιλογές και λύσεις. Προς το παρόν
«καθυστερεί» και ακολουθεί την «πεπατημένη». Ολα αυτά μαζί συνιστούν αυτό που
μπορεί να ονομάσει κανείς «ελληνική κόπωση».
Τώρα που τελειώνουν τα «μνημόνια», ανακυκλώνονται και
αποτυπώνονται στα αποτελέσματα τα «λάθη» που έγιναν και από τους τροϊκανούς και
από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Οι αστοχίες, οι παραλείψεις, η έλλειψη
πραγματικών μεταρρυθμίσεων κ.λπ. Αποτυπώνονται μαζί με τα «δημοσιονομικά κέρδη»
και οι ανεπανόρθωτες οικονομικές, παραγωγικές και κοινωνικές ζημιές.
Εάν δεν
αλλάξουν οι προτεραιότητες, δεν υπάρξουν χρονική επίσπευση και πολιτική
διαπραγμάτευση θεσμικού ευρωπαϊκού χαρακτήρα, με επίκεντρο την ανάπτυξη, η
επανάληψη μιας «συνταγής από τα ίδια» δεν έχει να προσφέρει τίποτα καλύτερο,
αλλά μάλλον το αντίθετο...
